Wilde bijen in nood

Wilde bijen in nood

Wilde bijen in nood

Op 29 april 2018 vroeg Wim aan de milieuraad om een actieplan op te stellen om alle soorten wilde bijen, die het momenteel voor diverse redenen moeilijk hebben, te helpen (zie hieronder). De milieuraad en het Regionaal Landschap Schelde Durme zetten hun schouders onder het voorbereidende werk om dit bijenplan te lanceren. Op 18 januari 2021 werd met unanimiteit in de gemeenteraad beslist om Natuurpunt studie vzw dit wilde bijenplan te laten opstellen.


We horen steeds vaker dat bijen massaal verdwijnen en in het bijzonder zijn de wilde bijen bedreigd. En dat is slecht nieuws want wilde bijen vervullen een echte sleutelrol in de natuur. Ze zijn in grote delen van de wereld de belangrijkste bestuivers van wilde planten en heel wat land- en tuinbouwgewassen. In ons land alleen vertegenwoordigen bijen een kwart miljard euro aan economische waarde, vooral voor de tuinbouw en fruitteelt. Zie bvb. deze link

Het verdwijnen van wilde bijen is onze aandacht dan ook zeker waard. Een alarmerende zaak, want bijen zijn verantwoordelijk voor de bestuiving van bijna 90 procent van de bloeiende plantensoorten in het wild en voor meer dan 75 procent van onze belangrijkste gewassen. Zonder de bijen kunnen we koffie, chocola en vele fruit-, groente- en notensoorten uit ons dieet schrappen. Zie bvb. deze link

Naast de honingbij kent ons land nog zo'n 335 soorten bijen die veelal solitair leven. Samen met de groep van de hommels worden zij 'wilde bijen' genoemd. Zij kennen vaak een gespecialiseerd bloembezoek. Wilde bijen stellen hoge eisen aan hun habitat. Ze hebben nood aan geschikte nestplaatsen, specifiek nestmateriaal en de juiste nectar- en stuifmeelbronnen.

Door de lange geschiedenis van de tuinbouw in onze streek, is het ook voor Melle belangrijk om de bijenpopulatie te ondersteunen en herstellen. Vanuit de milieuraad willen we voor deze problematiek enerzijds aandacht en sensibilisering bij de ruime bevolking en anderzijds met de gemeente en natuurverenigingen zoals Natuurpunt enkele 'hotspots' voor wilde bijen inrichten. Daarnaast willen we ook het groenbeheer in de gemeente bij-vriendelijk maken door bvb enkele aanpassingen in maaibeheer en het ecologisch opwaarderen van bermen en andere stukken natuur. Voor de ontwikkeling en realisatie van dit project vragen wij advies, financiële ondersteuning en ontwikkeling vanuit het regionaal landschap Schelde Durme.

  • Om de bevolking bewuster te maken van de nood aan wilde bijen;
  • Om particuliere en gemeentelijke initiatieven tot sensibilisering en acties uit te werken en te promoten;
  • Om particuliere en gemeentelijke initiatieven tot ecologisch opwaarderen uit te werken en te promoten

Omdat solitaire bijen hoge eisen hebben naar habitat en specifieke eisen naar voeding, wordt er best rekening gehouden met diverse factoren zoals:

Soort beplanting:

  1. Verschillende bloemtypes (diepe/ondiepe kelken, verschillende plantenfamilies...)
  2. Inheemse plantensoorten ( prunus, zomerlinde, ...)
  3. The Big Five aanplanten en in bloei hebben tijdens het hele groeiseizoen (Lipbloemigen, schermbloemige, composieten, vlinderbloemigen en kruisbloemigen)
  4. Bij het aanleggen van bomenrijen/hagen/houtkanten gaan voor meer dan één soort en zowel mannelijke als vrouwelijke planten
  5. Minstens 10% witte klaver in het gazon toe te laten (vanaf dan is er sprake van een nuttige hoeveelheid bloemen om bijen aan te trekken)
  6. Locatie habitat
  7. Zoveel als mogelijk planten, bloemen planten/zaaien (zie hierboven) op locaties die minder onderhoud nodig hebben zoals op afgelegen percelen (bvb zandbergen te Melle), in de plantvakken langs regionale en gewestelijke wegen, de bermen van de water- en spoorwegen (cfr het Nederlandse project ), edm
  8. Het planten van bloembollen en zaaien van bloemen in de gemeentelijke en particuliere gazons stimuleren
  9. Het aanmoedigen van "bijenhotels" voor particulieren, en enkele bijenhotels voorzien op de locaties in de gemeente waar voedselplanten voor de bijen worden voorzien.
  10. Onderhoud
  11. Sensibiliseren om geen pesticiden/herbiciden/fungiciden te gebruiken
  12. Waar het kan klimop tot bloei laten komen en niet steeds kort zetten. Idem voor buxus, dit is eigenlijk een uitstekende bijenplant
  13. Gemeentelijke groenonderhoud afstemmen door gefaseerd maaien van bermen, oevers, etc.
  14. Grasvelden niet volledig kort maaien en paardenbloemen, klavers op bepaalde locaties hun gang laten gaan
  15. Gefaseerd knotten van bomenrijen/hagen/houtkanten (bvb wilgen)
  16. Vaste planten als klimop en buxus tot bloei laten komen
  17. Sensibiliseringactie
  18. Het is belangrijk dat de aandacht voor de problematiek van de wilde bijen een meer permanent karakter krijgt door:
    • Jaarlijks kan er bvb een actie op touw worden gezet waarbij scholen, Mellenaars, verenigingen worden gesensibiliseerd (eventueel in samenwerking met Natuurpunt) om bvb een plant- of zaaiactie te organiseren (cfr speelbos)
    • workshop te organiseren tijdens vakantiewerking om bijenhotels te maken;
    • ...

Meer info op vindt u op de website van natuurpunt